Kiedy myślisz o medytacji, pewnie wyobrażasz sobie kogoś siedzącego po turecku w ciszy…Ale dhyāna – czyli medytacja w tradycji jogi i hinduizmu – to o wiele więcej niż tylko „uspokajanie myśli”. To sztuka zanurzenia się w chwili obecnej tak głęboko, że zaczynasz odkrywać… siebie na nowo.
Medytacja – dhyāna, ध्यान – to jedno z najważniejszych pojęć w tradycji jogi i hinduizmu.
Chociaż dziś często kojarzy się ją ze współczesnym „mindfulness” czy technikami relaksacyjnymi, jej korzenie sięgają tysięcy lat wstecz. Dhyāna nie oznacza jednak tylko „siedzenia w ciszy”- jest to głęboki proces prowadzący do poznania samego siebie i doświadczenia jedności ze światem.
Dhyāna – krok do wewnętrznej ciszy
W starożytnych tekstach jogi, takich jak Yoga Sutry Patańdżalego, dhyāna to siódmy stopień na ścieżce jogina. Zanim do niej dojdziesz, uczysz się etycznych zasad, praktykujesz asany, oddech i koncentrację. Ale dopiero w dhyānie dzieje się magia ponieważ jest to stan, w którym umysł wreszcie przestaje skakać z myśli na myśl i zaczyna naprawdę się wyciszać.
To nie jest zwykła koncentracja. To nieprzerwany strumień uwagi, który prowadzi do jeszcze głębszego doświadczenia – samadhi, czyli poczucia jedności i wolności.
Dhyāna w Bhagavadgicie
W Bhagavadgicie tj. jednym z najważniejszych tekstów hinduizmu, dhyāna opisywana jest jako droga do równowagi i poznania własnego Ja (Atmana). Medytacja jest tu nie tylko techniką, ale sposobem życia – prowadzącym do harmonii, współczucia i oderwania od iluzji.
Od Indii po cały świat
Dhyāna nie zatrzymała się na Indiach. Gdy buddyzm rozprzestrzeniał się po Azji, dhyāna stała się jhānami w tradycji theravady, chanem w Chinach i zenem w Japonii. Tak – to właśnie od dhyāny pochodzi zen, który dziś zna prawie każdy!
Dlaczego warto spróbować?
Badania naukowe potwierdzają to, co jogini wiedzieli od tysięcy lat: regularna medytacja:
✨ redukuje stres i poprawia samopoczucie
✨ zwiększa koncentrację i pamięć
✨ wspiera kreatywność i odporność psychiczną
To trochę tak, jakby dać swojemu umysłowi spa – chwila oddechu, regeneracja i nowa perspektywa.
Dhyāna dziś
Możesz ćwiczyć dhyānę bez świątyni, bez guru i bez kadzidełek. Wystarczy cichy kąt, kilka minut skupienia na oddechu i gotowość, by pobyć ze sobą. To właśnie w tej prostocie kryje się ogromna moc.
Bo dhyāna to nie „ucieczka od świata”, tylko sposób, żeby wrócić do niego spokojniejszym, bardziej świadomym i… szczęśliwszym.
Bibliografia
Patañjali. Yoga Sutras. tłum. Swami Satchidananda. Integral Yoga Publications, 2012.
Bhagavad Gita, tłum. Eknath Easwaran. Nilgiri Press, 2007.